W opactwie benedyktynów w Rajhradzie od roku 2005 funkcjonuje muzeum – Pomnik Piśmiennictwa na Morawach, pod patronatem Muzeum Brněnska.
Instytucja ta oferuje odwiedzającym stałą ekspozycję dotyczącą dziejów piśmiennictwa w regionie od 9 do 20 wieku, różne tymczasowe wystawy oraz przede wszystkim zwiedzenie odrestaurowanej biblioteki benedyktyńskiej z 18 tysiącami woluminów. Zasoby piśmiennicze całej instytucji to ok. 65 000 rękopisów, pierwszych wydań i starodruków z czasów od 16 do 19 wieku. Do najcenniejszych pereł muzeum zalicza się dwa rękopisy królowej Ryksy Elżbiety z początku 14. wieku, przeznaczone żeńskiemu klasztorowi Cysterek na Starym Brnie, czy brewiarz proboszcza Vítka z roku 1324. Zasoby muzeum są sukcesywnie przenoszone do formy cyfrowej i można je studiować w ramach projektu Memoria mundi. Muzeum proponuje turystom zwiedzanie z osobistym przewodnikiem. Niestety nie wiem czy jest opcja obcojęzycznego przewodnika.
Muszę zaznaczyć, że budynek opactwa długo popadał w ruinę. W 1990 roku wrócił do rąk benedyktynów i jest stopniowo remontowany (głównie wnętrza, fasada ciągle czeka na odnowę). Odnowiona została jednak przede wszystkim wspomniana biblioteka, w której niestety nie wolno robić zdjęć. Aby jednak przybliżyć o czym mowa (a biblioteka jest naprawdę piękna), zrobiłam zdjęcie czasopisma Moje Zeme, które pokazuje pomieszczenia biblioteki.
Generalnie takie muzeum robi wrażenia nawet na kimś, komu większość nazwisk i faktów będzie zupełnie obca. Podejrzewam, że gdyby chodziło o podobne muzeum z pracami np. Galla Anonima czy Wincentego Kadłubka, też by zainteresowało ono osoby, którym imiona tych kronikarzy nic nie mówią.
Muzeum czynne jest cały rok – i to jest dobra wiadomość dla tych, którzy chcą cos zwiedzić także poza sezonem turystycznym.
W skład kompleksu opactwa wchodzi także barokowy kościół świętego Piotra i Pawła. I tutaj pojawi się wspomniane już kiedyś na tym blogu nazwisko architekta Jana Błażeja Santiniego, który odpowiedzialny jest za powstanie projektu wspomnianego kościoła. Kościół powstawał w latach 1722 – 1840. Jak każdy projekt tego artysty, tak i jego Rajhradzkie dzieło robi niesamowite wrażenie. Świątynia dostępna jest całorocznie do samodzielnego zwiedzania.
